Znając odczyn i zawartość składników przyswajalnych, można prawidłowo zaplanować zasilanie roślin według ich potrzeb. Tym samym zadbać o dobrą jakość, zdrowotność plonów.
Analizę gleby warto wykonać co 3-4 lata, aby nie stosować orientacyjnych dawek nawozów. Za niskie dawki i w złych proporcjach mogą być przyczyną obniżenia plonów, z kolei za wysokie - mogą skutkować przenawożeniem roślin, zasoleniem gleby, obniżeniem żyzności gleby i zachwianiem jej równowagi biologicznej. Źle dostosowane nawożenie może też powodować zaburzenia fizjologiczne w rozwoju roślin.
Jak prawidłowo pobrać glebę?
Aby uzyskać właściwe i wiarygodne wyniki analizy gleby, przy pobieraniu próbek gleby do analiz obowiązują ściśle określone zasady, których należy przestrzegać krok po kroku:
1. Przygotować szkic działki z podziałem na uprawy (kwatera sadownicza, warzywnik itp.), co ułatwi pobieranie prób i późniejsze nawożenie.
2. Należy przygotować średnią próbkę glebową z każdego rodzaju uprawy. Pojedyncze próbki pobiera się losowo z kilkunastu punktów idąc zygzakiem po danym obszarze uprawy. Na próbę średnią składa się kilka albo kilkanaście pojedynczych próbek pobranych z miejsc o jednorodnej uprawie i określonej głębokości.
3. Głębokość, z której się pobiera próby zależy od planowanej uprawy. Pod warzywa wystarczy głębokość 0-20 cm, dla upraw sadowniczych należy pobierać z dwóch poziomów: z warstwy ornej 0-20cm oraz z warstwy podornej 20-40 cm.
4. Glebę pobiera się specjalnym sprzętem– laską Egnera lub świdrem glebowym, ale jeśli nie dysponujemy takimi narzędziami, próby gleby pobieramy szpadlem i łopatką ogrodniczą.
5. Glebę kopie się pionowo, odsłaniając jej profil, a następnie łopatką pobiera się około szklanki gleby i wsypuje do czystego pojemnika.
6. Przy pobieraniu z głębszej warstwy (20-40 cm) najpierw wykonuje się odkrywkę do 20 cm, a następnie ścina się pionowo profil glebowy na głębokości 20-40 cm.
7. Jeżeli działka jest na zboczu, oddzielne próbki gleby pobiera się z wierzchołka (teren położony najwyżej), ze środka zbocza i z podnóża.
8. Zebrane w pojemniku pojedyncze próbki (z każdego rodzaju uprawy oddzielnie) mieszamy dokładnie i z tego odsypujemy 0,5-1 kg gleby (około 2-3 szklanki) do papierowej torebki (mocnej) lub do tekturowego kartonika.
9. Przy dostarczeniu prób gleby do laboratorium należy je dokładnie opisać: imię i nazwisko, adres, termin pobrania próby (data). Oprócz tego trzeba dołączyć jeszcze inne ważne informacje: podać nazwę uprawy (np. warzywa korzeniowe – seler), poziom z którego pobrano próbkę gleby (np., do 20 cm) oraz termin pobrania gleby. Jeżeli poza analizą chcemy także zamówić opracowanie zaleceń nawozowych dla planowanych konkretnych upraw, dołączamy dodatkowe szczegółowe informacje (np. krzewy owocowe – porzeczki, jagodowe – truskawki), jaka to będzie powierzchnia, jakimi nawozami dysponujemy, jakie dotychczas stosowaliśmy nawożenie, w jakich terminach, itp. – wówczas to wszystko opisujemy w dołączonej karcie informacyjnej.
10. Po upływie 2-4 tygodni powinniśmy uzyskać wyniki z laboratorium.
Warto wiedzieć, że…
Najbardziej odpowiedni termin pobierania prób gleby, to okres wczesnej jesieni, czyli po zbiorach, a jeszcze przed zabiegiem jesiennego nawożenia, kiedy gleba jest wyczerpana ze składników pokarmowych. Inny termin – to wczesna wiosna przed zastosowaniem nawożenia przedwegetacyjnego.
Uwaga Nie pobieramy prób gleby po ulewnym deszczu ani po długotrwałej suszy (wilgotność gleby powinna być umiarkowana), z miejsc po kompostownikach, ani tam, gdzie były kretowiska, również po nawożeniu gleby (organicznym i innymi), ani po jej wapnowaniu.
Ocena kwasowości gleby
Łatwym sposobem oznaczenia kwasowości jest pomiar orientacyjny przy użyciu kwasomierza glebowego z płynem Helliga.
1. Płytkę z odczynnikiem kupimy już za około 25 zł, a zawartość buteleczki z płynem wystarcza na 30-40 pomiarów.
2. Do wgłębienia w płytce wsypujemy trochę gleby pobranej z próbki uśrednionej (z określonego obszaru uprawy) i zalewamy odczynnikiem w taki sposób, żeby płyn nasączył całą objętość naniesionej na płytkę ziemi.
3. Po 3-5 minutach roztwór zmieni barwę. Płytkę lekko przechylamy, aby rowek na niej wzdłuż barwnej skali napełnił się płynem. Porównujemy kolory. Określenie barwy pozwoli w przybliżeniu oznaczyć pH gleby.
Anna Ewa Michowska