Pozornie zimą nic na działkach się nie dzieje. Ale to tylko pozory. W rzeczywistości mimo zimowej pory roku w ogrodach nadal tętni życie. Działkowcy porządkują swoje działki, przygotowują rośliny do nadejścia zimy, wykonują prace remontowe i konserwacyjne swoich altan. W świątecznym okresie na wielu działkach pojawiły się ozdoby, zapaliły się kolorowe światełka, przystrojono drzewka. Świąteczny czas to także okres podsumowań minionego roku i czas składania życzeń oraz snucia planów na Nowy Rok. Jaki był dla działkowców kończący się rok?
Przede wszystkim był to rok wielu wyzwań i dobrej pracy. Borykano się w ogrodach z suszą i barkiem wody, dostrzegać zaczęto skutki ocieplenia klimatu i konieczność podejmowania działań przeciwdziałających tym zmianom także na działkach. Oszczędność wody, gromadzenie deszczówki, racjonalne gospodarowanie odpadami, ekologiczna uprawa roślin, eliminowanie chemicznych i często toksycznych środków stosowanych w ogrodnictwie to małe, ale istotne działania stanowiące nasz wkład w tak potrzebną ochronę środowiska. Aby móc nadal radować się zielenią, kwitnącymi kwiatami, uprawą warzyw i ziół, cieszyć się z dojrzałych i smacznych owoców musimy dbać, by ogrody mogły nadal być oazami zieleni odpornymi na niekorzystne zjawiska klimatyczne. By tak było i działki mogły służyć także naszym dzieciom i wnukom już teraz musimy sprostać wyzwaniu i podejmować mądre i odpowiedzialne działania.
Rok 2019 był czasem wytężonej pracy dla zarządów ogrodów. Na zebraniach sprawozdawczo-wyborczych we wszystkich ogrodach podsumowano osiągniecia ostatniej czteroletniej kadencji, przyjmowano nowe plany rozwoju, planowano inwestycje ogrodowe. Pojawiły się w ogrodach nowe ogrodzenia, remontowano sieci energetyczne i wodociągowe, budowano nowe ogrodzenia, remontowano drogi i aleje ogrodowe, budowano siedziby zarządów, a dla najmłodszych place zabaw. Skala inwestycji mogła być tak duża dzięki wsparciu udzielanemu ogrodom przez samorządy naszych miast i gmin. Także Związek wspierał inwestycje ogrodowe przyznając dotacje oraz udzielając niskooprocentowanych pożyczek z funduszu samopomocowego. Ogrodowe inwestycje podnosiły standardy ogrodów, poprawiały ich funkcjonowanie i umożliwiały otwieranie się dla okolicznych mieszkańców.
Z optymizmem chcemy też wkroczyć w 2020r. Pojawiają się nowe szanse dla dalszego rozwoju ogrodnictwa działkowego w Wielkopolsce. Po raz pierwszy ogrody z 3 okręgów w Kaliszu, Pile i Poznaniu mogą skorzystać z dotacji udzielonych przez Urząd Marszałkowski, który wydzielił w swoim budżecie kwotę 2 mln zł na ogrodowe inwestycje. Skorzystać z dotacji będą mogły ogrody zamierzające prowadzić inwestycje m.in. poprawiające zaopatrzenie w wodę, remontujące ogrodzenia i aleje ogrodowe. Inicjatywa Urzędu spotkała się z dużym zainteresowaniem. Swoje wnioski złożyło blisko 100 ogrodów działkowych z terenu Wielkopolski. Będą one rozpatrzone na przełomie marca i kwietnia przyszłego roku. Być może nie uda się zaspokoić wszystkich potrzeb i oczekiwań. Ale nie powinni zbytnio martwić się działkowcy, gdyby ich ogrodowi nie udało się uzyskać dotacji, bo Urząd zapowiada cykliczne wparcie dla ogrodów i będzie okazja w następnym roku ponowić wniosek. Niezależnie od tej nowej inicjatywy Urzędu Marszałkowskiego ogrody w większości naszych miast mają także zapewnione dofinansowanie inwestycji z budżetów miast i gmin. Miasto Poznań np. uchwaliło w swoim budżecie dla ogrodów poznańskich kwotę 300 tys. zł. Przyznawane pieniądze muszą być wykorzystane zgodnie z celem określonym w składanych wnioskach. Ogrody muszą posiadać także wkład własny, o czym winni pamiętać działkowcy podejmujący uchwały o finasowaniu inwestycji na walnych zebraniach.
Niestety nie wszyscy działkowcy zachowają swoje ogrody. Jak to się dzieje, co jakiś czas, likwidacji muszą ulec niektóre ogrody, których teren jest przeznaczany pod inne cele. Aktualnie toczy się proces likwidacji Rodzinnego Ogrodu Działkowego Zjednoczeni w poznańskich Smochowicach. Działkowcy wkrótce otrzymają wynagrodzenia za nakłady na działkach wycenione przez rzeczoznawców majątkowych, rozpoczyna się budowa nowego ogrodu działkowego na poznańskiej Głuszynie, w którym działki zastępcze będą mogli uzyskać działkowcy z likwidowanego ogrodu.
Dobra współpraca Związku z Miastem zaowocowała pod koniec roku uregulowaniem ciągnącej się blisko 20 lat walki 38 działkowców z ROD Złotowska II w Poznaniu o zachowanie swoich działek. Miasto wykupiło od właścicieli sporny grunt, a działkowcy i Związek zawarli z właścicielami porozumienia o odstąpieniu od roszczeń za bezumowne korzystanie z gruntów i wycofaniu spraw sądowych.
Opisane fakty potwierdzają, że ogrody działkowe w Wielkopolsce mają dobry klimat do rozwoju i cieszą się uznaniem wśród władz samorządowych i mieszkańców miast. Byłoby jeszcze lepiej, gdyby w niektórych ogrodach nie próbowano zmieniać wypoczynkowo- rekreacyjnej funkcji ogrodów na mieszkalnictwo i związane z nim nieprzestrzeganie przepisów prawa budowlanego. Skutki takiego wykorzystywania działek dotykają w pierwszej mierze tych działkowców, którzy korzystają z działek w sposób zgodny z przepisami prawa. Muszą oni ponosić koszty intensywnej eksploatacji ogrodu, niszczenia w jej efekcie infrastruktury ogrodowej oraz środowiska naturalnego. Łamanie prawa jednak nie popłaca. Przekonało się o tym kilku działkowców z likwidowanego ROD Zjednoczeni, którym Miasto z uwagi na podejrzenie samowoli budowlanej wstrzymało wypłatę odszkodowań za wybudowane altany. Skierowano zawiadomienia do PINB i decyzja tego organu administracji będzie wiążąca, czy działkowcy otrzymają odszkodowanie za altanę. Zgodnie z ustawą o rodzinnych ogrodach działkowych (art. 42) wynagrodzenie nie przysługuje za obiekty wykonane niezgodnie z prawem. Niech ta informacja będzie ostrzeżeniem dla tych, którzy twierdzą, że ich prawo nie obowiązuje.
U progu Nowego Roku można stwierdzić, że są powody do optymizmu i duże szanse na utrzymanie dobrego klimatu dla ogrodnictwa działkowego. By tak się stało trzeba dołożyć starań, by tak się stało. Wszystkim Działkowcom życzę, by szansę wykorzystali i by nasze ogrody były prawdziwą oazą zieleni oraz miejscem, w którym razem z rodzinami radośnie spędzać będziemy wolny czas.
dr Zdzisław Śliwa, prezes Okręgu w Poznaniu, wiceprezes PZD
Polski Związek Działkowców
Stowarzyszenie Ogrodowe
Okręg w Elblągu
Polski Związek Działkowców
Stowarzyszenie Ogrodowe Okręg w Elblągu
tel. 55 233-81-06 e-mail: elblag@pzd.pl
82-300 Elbląg ul. Kościuszki 106